امکان سنجی اتحاد حقوقی بین امت اسلامی در حوزه حقوق خانواده

امکان سنجی اتحاد حقوقی بین امت اسلامی در حوزه حقوق خانواده

نوشته شده توسط محمد ابراهیم بشارتی  

سه شنبه ۰۴ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۵۱

پنجشنبه: 9/11/1392

سخنران:

حجة الاسلام والمسلمین جواد حبیبی تبار

کلیات

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین، الصلوه والسلام علی سیدنا و نبینا محمد صلی الله علیه و آله الطیبین الطاهرین، واللعنه علی اعدائهم اجمعین، من الآن الی قیام یوم الدین ط

موضوع بحثی که برای این جلسه در نظر گرفته شده است، امکان سنجی اتحاد حقوقی در حوزه حقوق خانواده بین امت اسلامی است. قطعا این بحث بحث دامنه داری است که یک یا دو جلسه برای تبیین آن کافی نیست؛ یعنی باید در چند جلسه در این راستا بحث شود. برای ورود به این موضوع، لازم است که مقدماتی را بیان نمایم.

کاربرد قاعده لاضرر و لاضرار در بررسى فقهى ایدز

کاربرد قاعده لاضرر و لاضرار در بررسى فقهى ایدز

الهی خراسانی علی

 

چکیده: «ایدز» یکى از بحران‏هاى رو به گسترش در دنیا و از جمله کشور ما به شمار مى‏رود. از این رو گشودن باب جدید مسائل ایدز در فقه، ضرورى به نظر مى‏رسد. همچنین قواعد فقهى مى‏تواند نسبت به پرداخت مسائل جدید، راهگشا باشد.

آمار مراکز رسمى، حاکى از گسترش ایدز در ایران و لزوم توجه همه جانبه بدین آسیب بزرگ اجتماعى است.

یکى از مسائل مهم در این باره، وظیفه حکومت اسلامى نسبت به پدیده ایدز و افراد مبتلا به آن است. بنا بر تفسیر صحیح از مفاد لاضرار در قاعده فقهى »لاضرر و لاضرار«، مسؤولیت‏هاى مهمى بر گردن حکومت اسلامى قرار مى‏گیرد. همچنین طبق »لاضرر«، هیچ حکمى نمى‏تواند حقى از حقوق شهروندىِ مبتلایان به ایدز را نفى کند.

کلیدواژه‏ها:  ایدز، لاضرر و لاضرار، بررسى فقهى ایدز، قاعده فقهى.

ویژگیها و ماهیّت حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزی

ویژگیها و ماهیّت حقوقی قرارداد استفاده از رحم جایگزین

نوشته شده توسط روحانی  

پنجشنبه ۰۴ تیر ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۳۷

 

یکی از حالتهای مختلف استفاده از روشهای نوین باروری مصنوعی استفاده از رحم جایگزین می‌باشد که اصطلاحاً به آن «اجاره رحم» نیز می¬گویند. بدین معنی که طبق قراردادی زنی (غیرهمسر) قبول می-کند تا با استفاده از روشهای کمکی تولیدمثل و با استفاده از اسپرم و تخمک والدین حکمی که در محیط آزمایشگاه بارور شده و به جنین تبدیل شده باردار شود و پس از سپری شدن مدت حمل و تولّد، فرزند را به زوج طرف توافق (والدین حکمی) تحویل دهد و در مقابل والدین حکمی نیز باید از عهده تعهّدات با توجه به نوع قرارداد منعقده برآیند.

اینگونه قراردادها با حقوق مربوط به شخصیت انسان ارتباط کامل دارند و در این زمینه در کشورمان نصّ صریح قانونی وجود ندارد و هر چند ماهیّت حقوقی اینگونه قراردادها با هیچکدام از عقود معین در قانون مدنی با وجود شباهت با بعضی از آنها منطبق نیست، ولی به نظر می‌رسد اینگونه قراردادها بر اساس ماده 10 قانون مدنی صحیح و لازم‌الاجرا می‌باشند

واژگان کلیدی

رحم جایگزین، والدین حکمی، تعهّدات، قرارداد، مادر جانشین.

 

انواع عده و وضعیت زنان فاقد رحم

انواع عده و وضعیت زنان فاقد رحم

نوشته شده توسط منتشر شده توسط: سید محمد حسینی دره صوفی  

سه شنبه ۰۵ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۲۰:۵۱

چکیده

احکام مربوط به عدة زنان در قوانین اسلامی متناسب با کرامت و ارزش انسانی زنان وضع و تشریع شده است. این تکلیف (عده) آثار فقهی و حقوقی فراوانی به دنبال داردو گسترة آن بسیاری از زنان جامعه را شامل می­شود؛ لذا شناخت دقیق این مسأله و تشخیص محدوده زمانی آن نسبت به حالات و وضعیت‌های مختلف زنان از اهمیت بسزایی برخوردار است، به ویژه اینکه امروزه با پیشرفت دانش پزشکی و امکان اخراج رحم، سوالات جدیدی نیز در این رابطه مطرح می­شود، در این مقاله عده زنان در حالات مختلف از جمله عده طلاق، عده وفات، عده زنان باردار، عده در عقد موقت و زنان فاقد عده مورد بررسی قرار گرفته؛ همچنین عدم لزوم رعایت عده برای زنان فاقد رحم و نگه داشتن دو حیض در نکاح موقت پیشنهاد شده است.

آشنایی با انواع عقود و قراردادها

آشنایی با انواع عقود و قراردادها

بر اساس ماده 183 قانون مدنی، عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری کنند که مورد قبول آنها باشد همچنین در ماده 184 قانون مدنی می‌خوانیم که عقود و معاملات به لازم، جایز، خیاری، منجز و معلق تقسیم می‌شوند.

از دیگر تقسیمات عقود می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

·         عقود معوض و مجانی.

·         عقود معین و نامعین.

·         عقود تملیکی و عهدی.

·         رضایی و عینی و تشریفاتی.

·         جمعی و فردی

بررسی فقهی مواضع مجاز نگاه در خواستگاری و نامزدی

بررسی فقهی مواضع مجاز نگاه در خواستگاری و نامزدی

نوشته شده توسط سید محمد ظاهر محمدی  

شنبه ۰۶ دی ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۵۲

چکیده

 

اهمیت عقد ازدواج موجب شده مقدمات آن به ویژه خواستگاری و نامزدی که رسمی دیرینه و مقدمه‌ای پراهمیت است به لحاظ برخورداری از مسائل و پاره‌ای از احکام نیازمند بررسی، تبیین احکام و پاسخ به پرسش‌هایی ‌باشد که کمتر در کتب فقهی و حقوقی به صورت مدون و یکجا بدان توجه شده است. ‌

 مقاله حاضر پس از تعریف خواستگاری و نامزدی و بیان حکمت خواستگاری مرد از زن، به بیان انواع و اقسام خواستگاری پرداخته و در ادامه به بررسی فقهی خواستگاری و نامزدی پرداخته و شرایط نظر مرد به همسر آینده و نظرات متفاوت فقهای امامیه راجع به مواضع نگاه و قلمرو و محدودة آن را بررسی کرد و در نهایت راجع به مشروعیت خواستگاری زن از مرد مطالبی را بیان کرده است.

 

قواعد فقهی، تعاریف و شاخص ها

قواعد فقهی، تعاریف و شاخص ها

 یکی از مباحث مربوط به علم فقه،که تالیفات مستقلی در این حوزه را به خود اختصاص داده، مساله قواعد فقهی است. باید گفت، متاسفانه فقهای عظام، تعریف واحدی از قاعده فقهى ارائه نکرده اند؛گروهى از ایشان حتی از قاعده فقهى تعریفی به دست نداده‌اند و تنها به طرح مباحثى همچون تفاوت های قاعده فقهى با قاعده اصولى و یا ضابطه فقهى و تفاوت آن با مسأله فقهى ومسائلی از این دست پرداخته اند.¹لذا در این مقاله سعی شده است، طی دوبخش، برخی از تعاریف ارائه شده برای قاعده فقهی بررسی، و در پرتوی مقایسه آنها با یکدیگر، ملاک های اصلی در تعریف قاعده فقهی استخراج و به خواننده گرامی ارائه شود.

شهید اول، پایه گذار قواعد فقهی

شهید اول، پایه گذار قواعد فقهی

 نویسنده: صاحب محمد حسین نصار(1)    مترجم: عبدالله امینی پور

 چکیده:

 شهید اول با نگارش آثاری مانا و پویا، نیز کوششی ستودنی، خدماتی شایان به دین و آیین نموده است، به رغم آنکه زود هنگام و در دهه ی ششم عمر خویش به شهادت رسید. وی بیست کتاب نوشت که لمعه ی دمشقیه و القواعد والفوائد از آن شمار است. اگر شهید اول جز این دو عنوان کتابی نداشت، باز مایه ی سرافرازی اش بود. این دو اثر شروح و تعلیقات بسیاری از سده ی هشتم هجری تاکنون داشته است.

این مقاله به پژوهش و بررسی القواعد و الفوائد پرداخته که حاصل اندیشه و پژوهش فقهی و گزارش آرای فقهای دیگر مذاهب اسلامی است. چارچوب پژوهش و تربیت بحث حاضر نیازمند ارائه ی گفتاری در «قواعد فقهی» (2) است. از این رو، مقاله در دو فصل ارائه می شود:

فصل نخست در بیان معنای لغوی و اصطلاحی قواعد فقهی، پیدایی آن و معرفی بارزترین آثاری است که در این باره در مذاهب اسلامی نوشته شده؛

فصل دوم پژوهشی در کتاب القواعد والفوائد است که دو بحث را در بر دارد:

یکم. تأسیس قواعد امامیه در سده ی هشتم هجری؛

دوم. تلاش های شهید اول در این باره و گفتار و نظریات شخصیت ها درباره ی وی و کتاب القواعد.

قاعده لاضرر (2)

منبع : مجله مشکوة النور، شماره 6 , عباسپور، مهناز

کلمات کلیدی ماشینی : ضرر، قاعده لاضرر، لاضرر، نفی، قاعده، حکم، فقه، نفی حکم، جمله لاضرر نفی حکم،

مفاد حقوقی روایت لاضرر :

در بیان مراد فقهی و حقوقی روایت لاضرر چهار عقیده مشهور وجود دارد; این عقاید از آنجا پدید آمده است که ضرر واقعاوجود دارد ولی در روایت آمده است:"لاضرر و لاضرار ". لذا به سبب "لا"ی موجوددر این روایت که حکایت از نفی و یا نهی دارد اقوال چهارگانه ذیل مطرح می گردد:

"قاعده لاضرر "(1)

منبع : مجله مشکوة النور، شماره 5 , عباسپور، مهناز

کلمات کلیدی ماشینی : ضرر، قاعده لاضرر، لاضرر، فقه، قاعده، ضرار، قواعد فقه، حدیث، روایت،

مقدمه :

یکی از مشهورترین قواعد فقهی که دربیشتر ابواب فقه مانند عبادات، معاملات وغیره به آن استناد می شود، قاعده "لاضرر"است که مستند بسیاری از مسائل فقهی می باشد. اهمیت قاعده مذکور به حدی است که بسیاری از فقها از گذشته دور ونزدیک در تالیفات و تقریرات خود رساله مستقلی را به آن اختصاص داده اند.